Vướng mắc trong thoái vốn nhà nước tại 2 công ty cổ phần

Việc thoái vốn nhà nước tại Công ty CP Kinh doanh nước sạch Hải Dương bị kéo dài do vướng mắc trong xác định giá trị tài sản

Khó xác định giá trị doanh nghiệp

Sau khi thực hiện cổ phần hóa (CPH), tỷ lệ vốn nhà nước tại Công ty CP Kinh doanh nước sạch Hải Dương (Công ty Nước sạch) chiếm 65% tổng vốn điều lệ. Tỷ lệ vốn nhà nước tại Công ty CP Giống cây trồng Hải Dương (Công ty Giống cây trồng) chiếm 49%. Theo lộ trình đã được phê duyệt, năm 2018, Công ty Nước sạch phải tiếp tục thực hiện thoái 36% vốn nhà nước, đến năm 2020 thoái 29% số vốn nhà nước còn lại. Năm 2018, Công ty Giống cây trồng phải thoái 100% vốn nhà nước.

Nhưng đến nay, cả 2 công ty chưa hoàn thành thoái vốn nhà nước theo kế hoạch năm 2018. Việc thoái vốn tại Công ty Giống cây trồng còn vướng mắc trong việc xác định giá trị tài sản doanh nghiệp, tài sản nhà nước, xử lý phần vốn nhà nước phát sinh sau CPH.

Khi CPH Công ty Giống cây trồng có vốn điều lệ 51,6 tỷ đồng. Số vốn nhà nước trên không bao gồm hơn 12,8 tỷ đồng giá trị tài sản của Dự án Nghiên cứu khoa học và bảo tồn nguồn gen phục vụ nhân giống cây trồng, vật nuôi tỉnh giao cho công ty quản lý. Sau CPH, Công ty Giống cây trồng được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn giao cho tiếp nhận 2 dự án nông nghiệp là: Bảo quản lạnh khoai tây tại Xí nghiệp Giống cây trồng thủy sản Tứ Kỳ và Xây dựng cơ sở hạ tầng vùng sản xuất tập trung tại Xí nghiệp Giống cây trồng và chế biến nông lâm sản Chí Linh. Tổng giá trị quyết toán của 2 dự án là hơn 18 tỷ đồng. Hai dự án này, cơ quan có thẩm quyền chưa có quyết định bàn giao nên công ty chưa có cơ sở để hạch toán kế toán theo quy định. Vì vậy, việc xác định giá trị doanh nghiệp, giá trị vốn nhà nước và phương thức thoái vốn tại công ty còn chưa thống nhất.

Đối với Công ty Nước sạch, sau khi UBND tỉnh có quyết định phê duyệt lựa chọn đơn vị tư vấn vào tháng 5.2018, công ty ký hợp đồng với đơn vị tư vấn, xác định giá trị thực tế phần vốn nhà nước và giá trị doanh nghiệp đến ngày 31.12.2017. Mặc dù vậy, do có sự thay đổi về chế độ chính sách, để phù hợp với quy định của pháp luật, Công ty Nước sạch đã xin điều chỉnh thời gian xác định giá trị doanh nghiệp đến ngày 31.12.2018. Công ty đã báo cáo UBND tỉnh điều chỉnh tỷ lệ thoái vốn nhà nước năm 2018 từ 36% xuống còn 29%. UBND tỉnh đã có văn bản xin ý kiến của Thủ tướng Chính phủ. UBND tỉnh cũng đã đồng ý điều chỉnh thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp làm căn cứ xác định giá khởi điểm để đấu giá cổ phần nhà nước ra công chúng là ngày 31.12.2018.

Ông Vũ Mạnh Dũng, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Nước sạch cho biết: Quá trình đánh giá, xác định lại giá trị doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn và kéo dài. Nguyên nhân do việc phân loại nhóm tài sản để xác định nguyên giá và tỷ lệ hao mòn của từng loại đường ống nước không giống nhau. Hệ số trượt giá riêng cho các công trình cấp, thoát nước không có nên công ty phải áp dụng chỉ số giá xây dựng để định giá. Vì thế, giá trị tài sản chưa sát thực tế.

Nguồn gốc tài sản tại Công ty CP Giống cây trồng Hải Dương khá phức tạp. Trong ảnh: Công ty CP Giống cây trồng Hải Dương tổ chức đánh giá mô hình giống lúa mới. Ảnh tư liệu

Sớm tháo gỡ

Liên quan đến những vướng mắc trong quá trình thoái vốn tại Công ty Giống cây trồng, tháng 10.2018, Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan họp bàn phương án tháo gỡ. Đối với nội dung xác định phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Sở Tài chính đã đề xuất 2 phương án. Một là ghi tăng vốn điều lệ đồng thời thoái toàn bộ vốn nhà nước; hai là thu hồi vốn nhà nước đã đầu tư cho các dự án, thời gian thu hồi tối đa không quá 3 năm. Công ty Giống cây trồng lại đề xuất mua toàn bộ tài sản trên và thực hiện thanh toán trả chậm trong vòng 10 năm. Tháng 4.2019, UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo việc thoái vốn tại Công ty Giống cây trồng. Theo đó, UBND tỉnh đã chỉ đạo công ty thực hiện theo phương án ghi tăng vốn điều lệ đồng thời thoái toàn bộ vốn nhà nước của các dự án, công trình. Tuy nhiên, khi Công ty Giống cây trồng trình đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2019 thì đại hội không thông qua phương án này.

Trước thực tế trên, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Tài chính báo cáo, xin ý kiến hướng dẫn của Bộ Tài chính. Sở Tài chính đã có văn bản, báo cáo xin ý kiến Bộ Tài chính về việc xử lý vướng mắc đối với các tài sản nằm trên diện tích đất thuê của Công ty Giống cây trồng để thực hiện thu hồi vốn nhà nước đã đầu tư trước khi thoái vốn theo quy định. Ông Trịnh Huy Đang, Tổng Giám đốc Công ty CP Giống cây trồng Hải Dương cho biết công ty đã chuẩn bị sẵn sàng cho việc thoái vốn nhà nước. Khi Bộ Tài chính cho ý kiến về phương án thực hiện, công ty sẽ triển khai thoái vốn ngay.

Liên quan đến những vướng mắc của Công ty Nước sạch, sau khi được tỉnh tháo gỡ cho lùi thời gian xác định giá trị doanh nghiệp, công ty đã khắc phục các khó khăn, đến cuối tháng 6.2019, công ty đã báo cáo kế hoạch cụ thể về việc thoái vốn nhà nước năm 2019. Trong thời gian chờ Thủ tướng Chính phủ cho ý kiến, công ty đã triển khai các bước thực hiện thoái vốn. Dự kiến trong tháng 8.2019, công ty sẽ phối hợp với đơn vị tư vấn xây dựng phương án thoái vốn trình Sở Tài chính và trình UBND tỉnh phê duyệt. Trong tháng 9, công ty sẽ nộp hồ sơ với Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội, công bố thông tin, tổ chức đấu giá theo quy định. Dự kiến đến tháng 12.2019, công ty sẽ hoàn thành việc bán cổ phần.

PHAN ANH