Nguyên sơ hang Nà Lả

Cửa hang Nà Lả

Vào mùa khô lạnh, kéo dài từ tháng 11 đến tháng 3 năm sau, là thời điểm thích hợp để khám phá hang Nà Lả. Còn vào hè, mưa lớn có thể ngập suối ngầm chảy trong hang. Từ thị trấn Văn Quan, đi khoảng 13 km theo hướng quốc lộ 1B và đường tỉnh 232 tới trung tâm Vân Mộng. Sau đó, kết hợp đi xe máy trên đường bê tông và đường mòn gần 1 km là tới khu vực hang Nà Lả. Mặc dù vậy, phải lội một quãng đường nữa, có đoạn bùn lầy mới tới cửa hang.

Sau khi vào cửa hang được khoảng 50m, phần hang bắt đầu mở rộng dần và chia hai ngã rẽ. Rẽ trái bạn sẽ thấy dọc lối đi bên vách hang là các khối thạch nhũ (hay nhũ đá) còn nguyên sơ. Khi rọi đèn pin, các khối nhũ đá này hiện ra kỳ vĩ, lấp lánh như được dát vàng.

Tầng thác nhũ đá như cảnh tượng thác nước đang đổ xuống

Trong hang tối mịt nên mọi người phải chuẩn bị đèn pin, giày đi bộ hoặc ủng. Với các nhiếp ảnh gia nên mang thiết bị quay, chụp ảnh cầm tay gọn nhẹ để thuận tiện di chuyển và tác nghiệp. Đoạn hang này dài gần 200 m, có đoạn phải khom sát nền hang mới bò qua được. Khu vực rộng nhất có đường kính khoảng 15 m và trần cao khoảng 5 m.

Sau khi đi được khoảng 100 m sẽ gặp đường cụt, nhưng có khe hẹp sát nền hang kéo dài khoảng 10 m vừa một người bò qua từ từ. Chui lách lọt qua khe hẹp bên kia là cả một không gian của nhũ đá, măng đá đầy ấn tượng, trong đó có tầng thác nhũ đá như cảnh tượng thác nước đang đổ xuống.

Bên trong hang có dòng suối ngầm chảy qua và dòng nước rẽ sang vùng rừng núi khác là môi trường sống lý tưởng cho cua đá

Mảng thạch nhũ trải dài và có hình dạng “gợn như sóng biển”. Theo các nhà khoa học, thạch nhũ được hình thành do cặn của nước nhỏ giọt đọng lại trải qua hàng nghìn năm. Đây còn gọi là khoáng vật “treo” trên trần hay tường của các hang động.

Mỗi không gian hang là nền kiến tạo địa chất với những hình dáng thạch nhũ, măng đá khác nhau giống như cối xay, vườn đỗ, ruộng bậc thang hay khu vườn mít.

Ở một khoang khác, du khách sẽ gặp “khu vườn đỗ” với những hạt đá kết tròn như hạt đỗ, kích thước không đều nhau. Đoạn hang vườn đỗ có chiều dài khoảng 30 m và bề rộng tầm 5 m. Trong "khu vườn đỗ" này, măng đá vẫn đang mọc và nhú lên. Măng đá là một dạng trầm tích hang động phát triển từ nền hang động đá vôi, với hình măng, nón thấp nhỏ. Măng đá và nhũ đá gặp nhau tạo thành cột đá.

Trong không gian tĩnh lặng, có thể nghe rõ tiếng nước rơi tí tách. Quan sát khu nền địa chất hang, du khách sẽ bất ngờ khi nó có hình dạng như ruộng bậc thang còn đọng nước.

Khu nền địa chất hang có hình dạng như ruộng bậc thang còn đọng nước

Vào sâu trong hang sẽ thấy các nhũ đá to như quả mít cỡ một người ôm và có bề mặt sần sùi. Ngoài ra, còn có một hố đá vôi sâu cỡ 2 m. Bên trong hang có dòng suối ngầm chảy qua và dòng nước rẽ sang vùng rừng núi khác là môi trường sống lý tưởng cho cua đá. Trong yên vắng, tiếng bò lạch cạch của chúng trên thành nhũ nhiều người cứ ngỡ gặp rắn đuôi chuông và bị một phen hoảng hồn.

Vào sâu bên trong hang một đoạn nữa sẽ bắt gặp khối nhũ đá có hình dạng như “múi sầu riêng” khổng lồ. Sự lộng lẫy của những khối nhũ đá màu vàng ươm khi có ánh đèn chiếu vào làm ai cũng mê say. Hiện chưa biết chiều dài chính xác của hang. Nếu vào sâu nữa là gặp tầng hang cạn thông lên trên núi, xung quanh là rừng núi Vân Mộng bao phủ.

Hang Nà Lả được xem là nguồn tài nguyên du lịch của huyện Văn Quan, do người dân trong vùng phát hiện từ lâu nhưng nay mới bắt đầu được địa phương khảo sát, đánh giá để định hướng phát triển du lịch. Hang nằm trong hệ thống điểm du lịch vừa được UBND tỉnh đưa vào Đề án Phát triển du lịch tỉnh Lạng Sơn đến năm 2030, mở ra cơ hội phát triển du lịch cho huyện Văn Quan trong tương lai không xa.

HUỲNH PHƯƠNG - BÙI VINH THUẬN