Thu ngân sách - một năm vất vả

Hụt thu từ khối doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài làm cho việc thu ngân sách của tỉnh gặp khó

Nhiệm vụ nặng nề

Năm 2020, Hải Dương được giao thu 18.095 tỷ đồng, trong đó thu nội địa 13.645 tỷ đồng, thu xuất nhập khẩu 4.450 tỷ đồng. Mặc dù kế hoạch giao thu thấp hơn gần 2.000 tỷ đồng so với kết quả thu ngân sách thực hiện năm 2019 nhưng theo đánh giá của Cục Thuế tỉnh, đây vẫn là nhiệm vụ rất nặng nề bởi kinh tế thế giới và trong nước còn tiềm ẩn nhiều rủi ro chủ yếu đến từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung Quốc. Đặc biệt năm 2020, dịch Covid-19 bùng phát làm cho nền kinh tế thế giới bị đình trệ. Khi dịch Covid-19 tràn vào Việt Nam buộc Chính phủ phải chỉ đạo thực hiện các biện pháp giãn cách xã hội để phòng chống dịch. Điều này đã tác động xấu tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và các hộ kinh doanh. Ở tỉnh ta, sau khi dịch bùng phát tại nhà hàng Thế giới bò tươi ở 36 Ngô Quyền đã làm cho nhiều hoạt động sản xuất, kinh doanh ở trung tâm kinh tế lớn nhất tỉnh gặp không ít khó khăn, nhiều đơn vị, nhà hàng kinh doanh phải đóng cửa. Tính đến tháng 11, toàn tỉnh đã có 670 doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động có thời hạn, 245 doanh nghiệp giải thể và hàng trăm doanh nghiệp, hộ kinh doanh cá thể phải hoạt động cầm chừng vì chịu những tác động tiêu cực của dịch bệnh. Mặc dù 2019 là năm đầu tiên thu ngân sách của Hải Dương vượt mốc 20.000 tỷ đồng nhưng chưa thực sự bền vững vì còn phụ thuộc khá lớn vào số thu từ tiền sử dụng đất. Những yếu tố bất lợi này đã tác động không nhỏ đến kết quả thu ngân sách của tỉnh năm 2020.

Để hoàn thành nhiệm vụ thu, ngay từ đầu năm, UBND tỉnh đã yêu cầu các cơ quan chuyên môn, chính quyền các địa phương tập trung chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ các giải pháp thu, đẩy mạnh cơ cấu lại ngân sách nhà nước, tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính. Rà soát, thực hiện đồng bộ các biện pháp chống thất thu, buôn lậu, gian lận thương mại, chống chuyển giá, trốn lậu thuế. Triển khai thực hiện đầy đủ và kịp thời các giải pháp hoãn, giãn một số khoản thuế, tiền sử dụng đất cho các đối tượng theo quy định của Chính phủ. Ông Vũ Ngọc, Phó Cục trưởng Cục Thuế tỉnh cho biết: "Từ cuối năm 2019, Cục Thuế Hải Dương đã xây dựng dự toán thu nội địa năm 2020 theo hướng tích cực, sát thực tế, tổng hợp đầy đủ các khoản thu mới phát sinh trên địa bàn để tính đúng, tính đủ nguồn thu, phấn đấu hoàn thành dự toán được giao".

Đối với thu thuế xuất nhập khẩu, ngoài việc triển khai các biện pháp tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp, Chi cục Hải quan Hải Dương đã triển khai hàng loạt giải pháp thu ngân sách như nắm địa bàn, rà soát, phân nhóm doanh nghiệp nằm trong và ngoài các khu công nghiệp, cụm công nghiệp để có biện pháp theo dõi, kiểm soát chặt chẽ hoạt động sản xuất, kinh doanh, từ đó có phương án thu cụ thể. Ngành hải quan còn thường xuyên phối hợp với các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

Hụt thu lớn

Dù đã nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ nhưng tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh năm 2020 ước đạt 16.221,6 tỷ đồng, không đạt kế hoạch. Nếu thu nội địa được 13.659 tỷ đồng, cơ bản hoàn thành dự toán thì thu xuất nhập khẩu chỉ đạt 2.472 tỷ đồng, bằng 55,6% kế hoạch, giảm tới gần 2.000 tỷ đồng so với số thực hiện năm 2019. Như vậy, đây là lần đầu tiên trong nhiều năm trở lại đây, thu xuất nhập khẩu không đạt kế hoạch đề ra.

Thu nội địa mặc dù đạt dự toán nhưng riêng thu từ tiền sử dụng đất lên tới 4.000 tỷ đồng, chiếm gần 30% tổng thu nội địa. Nếu trừ tiền sử dụng đất, xổ số kiến thiết và cổ tức được chia, thu nội địa chỉ đạt 9.618 tỷ đồng, hụt thu 1.992 tỷ đồng so với kế hoạch giao. Mặc dù có tới 13/16 khoản thu đạt và vượt kế hoạch nhưng 3 khoản hụt thu lại chiếm tỷ trọng rất lớn trong tổng thu nội địa. Trong đó, thu từ khu vực có vốn đầu tư nước ngoài chỉ đạt 69% kế hoạch (giảm 26% so với năm 2019), thu từ khu vực doanh nghiệp nhà nước trung ương chỉ đạt 74% (giảm 20%) và thu từ khu vực doanh nghiệp ngoài quốc doanh đạt 76% (giảm 23%). Nguyên nhân do các doanh nghiệp trọng điểm như các Công ty: TNHH một thành viên Xi măng Vicem Hoàng Thạch, CP Nhiệt điện Phả Lại, CP Thép Hòa Phát Hải Dương... nộp ngân sách thấp hơn so với năm 2019. Đặc biệt, dịch Covid-19 đã tác động mạnh đến kế hoạch sản xuất, kinh doanh nên Công ty TNHH Ford Việt Nam có số nộp ngân sách chỉ bằng một nửa so với năm trước.

Như vậy, 2020 là năm có số hụt thu lớn nhất trong nhiều năm trở lại đây. Điều này đòi hỏi sự cố gắng, sáng tạo và quyết tâm của các cấp, các ngành trong thực hiện thu ngân sách năm 2021 để hoàn thành ở mức cao nhất nhiệm vụ được giao.

BẢO LONG