Thành phố ngôi sao

TP Hải Dương được định hình phát triển theo hình ngôi sao, từ trung tâm thành phố tỏa đi các hướng. Trong ảnh: Nút giao đường Lê Thanh Nghị với đường Thống Nhất và đường Trường Chinh

Định hình những cánh sao

Tháng 10, nắng vàng rực rỡ. Đại lộ Võ Nguyên Giáp rộng thênh thang, rợp bóng cây và cờ hoa. Qua cầu Lộ Cương, hình hài của một khu đô thị mới hiện đại đang hình thành với những ngôi nhà xây dở, những con đường đang hoàn thiện, bên cạnh là các trung tâm giáo dục, trung tâm chăm sóc sức khỏe.

Theo con đường này, từ TP Hải Dương chạy xe chưa đầy 10 phút là đến thị trấn Gia Lộc, nếu về huyện Thanh Miện cũng chỉ mất chừng 30 phút. Thành phố giờ đã mở rộng đến sát thị trấn Gia Lộc, sự phát triển chưa từng có nếu so với thời điểm trấn thủ Hải Dương Trần Công Hiến thực hiện di dời trấn sở từ Mao Điền về ngã ba sông Hàm Giang và sông Kẻ Sặt cách nay 215 năm. Lúc đó, trấn sở chỉ gói gọn trong địa phận các làng Hàn Giang, Hàn Thượng và Bình Lao trang, đều thuộc địa phận huyện Cẩm Giàng.

Đến hết thời thuộc Pháp, diện tích của TP Hải Dương cũng chỉ khoảng 500 ha, trong đó khu dân cư tập trung khoảng 100 ha với 35 tuyến phố chính và khoảng 1.100 ngôi nhà xây.

Đến tận những năm 2000, muốn về Gia Lộc, Ninh Giang, Thanh Miện hoặc sang Hưng Yên, người dân TPHải Dương vẫn chỉ có một cách là qua cầu Cất, theo đường Lê Thanh Nghị ra bến xe Hải Tân rồi theo quốc lộ 37 vừa bé, vừa đầy ổ gà mà đi.

Đại lộ Võ Nguyên Giáp, cầu Lộ Cương đã phá thế độc đạo, tạo đòn bẩy thúc đẩy sự phát triển nhộn nhịp cho cả một khu vực. Trong số những cánh sao thành phố, cánh sao phía nam đã hình thành tương đối rõ nét, được sắp xếp có chủ đích với các công trình, dự án bố trí hợp lý hai bên đường trục bắc nam như các khu đô thị mới, các trung tâm giáo dục, chăm sóc sức khỏe, văn hóa, nghệ thuật, thể thao đã và đang được triển khai xây dựng.

Ngược lên phía bắc, bến đò Hàn đã trở thành dĩ vãng với nhiều người dân An Châu, Thượng Đạt. Chỉ 5 năm trước, muốn sang TP Hải Dương, nếu không muốn lụy đò, họ phải vòng xuống thị trấn Nam Sách theo quốc lộ 37 ra ngã ba Tiền Trung hoặc bám theo đường đê sông Thái Bình đến ngã Ba Hàng rồi qua cầu Phú Lương mà đi.

Nhiều lần đứng bên này sông nhìn sang thành phố lung linh ánh đèn, họ ước có một cây cầu phá thế độc đạo để không còn phải chịu cảnh “gần nhà xa ngõ” hoặc mỗi lúc anh em, bạn bè “ới” một tiếng là có mặt cho bữa rượu thêm đậm đà tình nghĩa chứ không phải khất lần vì nỗi cách trở đò giang.

Cầu Hàn và hệ thống đường dẫn đã tạo thành trục bắc - nam của thành phố, nối với huyện Nam Sách và TP Chí Linh. Cũng từ con đường này theo quốc lộ 37 lên Bắc Giang hoặc theo quốc lộ 18 ra Quảng Ninh hay ngược lên Bắc Ninh, Hà Nội đều tiện. Cây cầu đã mở toang cánh cửa phía bắc của thành phố, khơi dậy tiềm năng của cả một vùng.

Các khu đô thị mới được quy hoạch ở cả phía nam và phía bắc cầu Hàn, hứa hẹn đem đến một hình ảnh hiện đại, đầy sức sống trong tương lai. 

Từ thời thuộc Pháp, đường 5 đã là con đường huyết mạch không chỉ cho Hải Dương mà còn cho cả vùng đồng bằng Bắc Bộ. Không gian thành phố cứ bám vào đó mà mở rộng.

Trong những cánh sao thành phố, hai cánh sao đông, tây được hình thành sớm nhất. Nếu như cánh sao phía đông có các phường Nam Đồng, Ái Quốc với khu công nghiệp Nam Sách, cụm công nghiệp Ba Hàng, khu đô thị mới Tiền Trung thì cánh sao phía tây có các phường Tứ Minh, Việt Hòa với khu công nghiệp Đại An, Công ty TNHH Ford Việt Nam nổi danh từ lâu, hình ảnh cho một Hải Dương năng động trong phát triển kinh tế.

Đối diện khu công nghiệp Đại An là khu công nghiệp Lai Cách trẻ trung nhưng không kém phần năng động và khu công nghiệp kỹ thuật cao An Phát mới xây dựng trên cơ sở hồi sinh khu công nghiệp Việt Hòa - Kenmark.

Tiếp tục tỏa sáng

Không gian TP Hải Dương ngày càng xanh, thân thiện

Theo tiến sĩ Nguyễn Tiến Hóa, nguyên Giám đốc Sở Xây dựng, Chủ tịch Hội Xây dựng tỉnh, nhận thức về thành phố ngôi sao đã có từ lâu nhưng cách hiểu chính xác nhất phải là thành phố phát triển hình ngôi sao.

Nhận thức này vẫn phù hợp trong bối cảnh hiện nay vì từ lõi trung tâm, thành phố có thể phát triển theo nhiều hướng tương ứng với các trục giao thông chính như trục bắc nam, quốc lộ 5, quốc lộ 37, đường tỉnh 391 cũng như hệ thống giao thông nội vùng.

Từ lâu, TP Hải Dương đã là đô thị quan trọng trong vùng Thủ đô Hà Nội, một đô thị có vai trò đặc biệt trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và là một trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học, kỹ thuật của tỉnh với quy mô dân số lên tới 50 vạn người.

Trong tương lai, các nhà quy hoạch mong muốn thành phố sẽ được xây dựng và phát triển bền vững với 5 mục tiêu: Đô thị công thương; đô thị sống khỏe; đô thị sáng tạo; đô thị đẹp, thân thiện với con người và đô thị an toàn, an tâm.

Sau một thời gian phát triển theo kiểu tăng trưởng đơn thuần, thành phố sẽ chuyển sang phát triển theo chiều sâu, lấy việc nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân là mục tiêu cao nhất.

Vì vậy, xây dựng một đô thị với nhiều chức năng, đáp ứng được nhiều lối sống đa dạng trở thành ưu tiên hàng đầu của các nhà quy hoạch và quản lý thành phố. 

Không gian thành phố sẽ phát triển theo cấu trúc đô thị tập trung với vùng lõi trung tâm lan tỏa ra các vùng chức năng xung quanh theo các trục giao thông chính.

Mỗi hướng là một cửa ngõ mở với đặc trưng riêng bổ trợ lẫn nhau để xây dựng nên một thành phố phát triển năng động, toàn diện và bền vững.

Với lợi thế là sự nguyên vẹn, hoang sơ, hướng phía bắc sẽ có chức năng đô thị, thương mại, coi trọng không gian truyền thống, sự trong lành, thoải mái và tăng cường chức năng du lịch sinh thái dọc sông Thái Bình.

Đây cũng là cửa ô đón khách từ Quảng Ninh, Bắc Giang, Bắc Ninh, kết nối khu vực làng gốm cổ Chu Đậu, những làng nghề truyền thống, vùng chuyên canh rau màu, nuôi thủy sản đặc trưng của huyện Nam Sách với TP Hải Dương.

Hiện nay, khu đô thị phía nam cầu Hàn đang được triển khai xây dựng. Khu đô thị phía bắc cầu Hàn đã được quy hoạch với diện tích lên tới 500 ha với chức năng là đô thị sinh thái, thương mại gắn với bảo tồn những giá trị truyền thống của làng quê Việt Nam.

Hai khu đô thị ôm dòng sông Thái Bình vào lòng với cầu Hàn làm điểm nhấn sẽ tạo ấn tượng mạnh với du khách mỗi dịp đi qua cửa ngõ phía bắc TP Hải Dương. 

Cửa ngõ phía nam với lợi thế sẵn có sẽ trở thành trung tâm nghiên cứu nông nghiệp, lúa chất lượng cao, rau sạch tại các khu vực giáp huyện Gia Lộc bên cạnh các khu đô thị mới, các trung tâm giáo dục, chăm sóc sức khỏe, thể thao, văn hóa nghệ thuật đã được quy hoạch và xây dựng.

Những cánh đồng bát ngát, truyền thống canh tác lâu đời là điều kiện quan trọng để hình thành các khu chức năng hỗ trợ cho nông nghiệp công nghệ cao, tạo thương hiệu cho nông nghiệp Hải Dương.

Khu vực này cũng là trung tâm chế xuất, dự trữ nông sản trên cơ sở tăng cường sự liên kết với các trường đại học, cơ sở giáo dục trong khu vực. Cánh sao phía đông bắc sẽ dành cho công nghiệp sạch và nhà ở với trung tâm là khu công nghiệp Nam Sách và các dự án khu dân cư mới đã xây dựng, trong đó chú trọng xây dựng môi trường sống và làm việc an lành.

Với lợi thế sẵn có, trục phía tây được ưu tiên phát triển công nghệ cao dựa trên nền tảng lấy khu công nghiệp Đại An làm trung tâm nhằm nâng cao giá trị gia tăng cho công nghiệp dựa vào việc tích cực thu hút các ngành như sức khỏe, y tế, năng lượng sạch...

Sau khi sáp nhập các xã Tiền Tiến và Quyết Thắng, một cánh sao hoàn toàn mới sẽ hình thành với chức năng chính là phát triển nông nghiệp, du lịch và đô thị sinh thái.

Những cây cầu mới sẽ kéo người dân hai bên bờ sông Thái Bình xích lại gần nhau, những tiềm năng còn bỏ ngỏ sẽ được đánh thức.

Trục phát triển phía đông sẽ là trọng điểm giao lưu giữa đô thị và nông thôn, có tác dụng thúc đẩy sự phát triển của nông thôn qua du lịch trên cơ sở xây dựng công viên nông nghiệp (Agro Park).

Lúc đó, dòng sông Thái Bình sẽ trở thành dải lụa xanh chảy trong lòng thành phố, tạo điểm nhấn đặc biệt cho một đô thị sinh thái, đô thị vì con người. 

Cùng với thời gian, các cánh sao thành phố đã định hình nên một đô thị năng động, sáng tạo và thân thiện làm nền tảng cho sự phát triển nhanh chóng, bền vững của Thành Đông lịch sử - TP Hải Dương đô thị loại I.

BẢO LONG