Xử lý nghiêm các trường hợp chống, trốn nghĩa vụ quân sự

Hội đồng Nghĩa vụ quân sự xã Ngọc Kỳ (Tứ Kỳ) trao lệnh khám tuyển cấp huyện cho thanh niên đủ sức khỏe

Xã hụt chỉ tiêu vì một thanh niên không nhập ngũ

Mùa tuyển quân năm 2022, anh P.Đ.T.N. (ở thôn Tứ Kỳ Thượng, xã Ngọc Kỳ, Tứ Kỳ) bị Chủ tịch UBND huyện Tứ Kỳ xử phạt vi phạm hành chính vì không có mặt đúng thời gian tại địa điểm tập trung ghi trong lệnh gọi nhập ngũ mà không có lý do chính đáng. Khi khám sơ tuyển cấp xã, khám tuyển cấp huyện, anh P.Đ.T.N. đều thực hiện lệnh gọi kiểm tra sức khỏe. Trong quá trình lực lượng chức năng thâm nhập, nắm bắt tình hình trước khi nhập ngũ, anh đều hợp tác, bày tỏ tinh thần sẵn sàng nhập ngũ. Tuy nhiên, đến ngày giao quân, anh lại không có mặt đúng giờ theo quy định khiến việc giao quân của xã Ngọc Kỳ bị hụt chỉ tiêu.

Một trường hợp tương tự là thanh niên H.M.T. (ở thôn Lương Xá Bắc, xã Kim Liên, Kim Thành) cũng đã bị Chủ tịch UBND huyện Kim Thành quyết định xử phạt hành chính. Sau khi bị xử phạt, anh H.M.T. tiếp tục được theo dõi trong diện nguồn nhập ngũ. Chính quyền địa phương cũng như Ban Chỉ huy quân sự xã Kim Liên thường xuyên giám sát, tuyên truyền, nhắc nhở để anh T. nâng cao nhận thức, thực hiện nghiêm Luật Nghĩa vụ quân sự (NVQS). Tháng 10.2022, anh H.M.T. tiếp tục nhận được lệnh gọi khám sơ tuyển NVQS của Hội đồng NVQS xã Kim Liên và đã nghiêm túc chấp hành lệnh điều khám.

Trong năm 2021, huyện Gia Lộc đã có 21 thanh niên bị Chủ tịch UBND cấp xã quyết định xử phạt vi phạm hành chính vì không có mặt đúng thời gian hoặc địa điểm kiểm tra, khám sức khỏe ghi trong lệnh gọi kiểm tra hoặc khám sức khỏe NVQS nhưng không có lý do chính đáng. Nhiều nhất là xã Lê Lợi với 10 trường hợp, các xã Đồng Quang, Quang Minh, Yết Kiêu mỗi xã từ 2 - 3 trường hợp. Cùng thời gian trên, huyện Kim Thành cũng có 50 trường hợp bị xử phạt, trong đó cấp huyện phạt 3 trường hợp, cấp xã phạt 47 trường hợp...

Tăng mức phạt 

Luật NVQS quy định độ tuổi gọi công dân nhập ngũ là từ đủ 18 đến hết 25 tuổi. Công dân nam được đào tạo trình độ cao đẳng, đại học đã được tạm hoãn gọi nhập ngũ trong thời gian 1 khóa của 1 trình độ đào tạo thì tuyển chọn và gọi nhập ngũ đến hết 27 tuổi. Để được chọn tham gia NVQS, công dân còn phải đáp ứng các tiêu chuẩn về chính trị, sức khỏe, văn hóa...

Nếu thanh niên trong độ tuổi, đủ điều kiện không chấp hành lệnh khám, gọi nhập ngũ thì đều bị xử lý vi phạm hành chính, thậm chí bị xử lý hình sự. Tuy nhiên, việc xử lý gặp rất nhiều khó khăn. Ông Nguyễn Tiến Mùa, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự xã Ngọc Kỳ (Tứ Kỳ) cho biết khó khăn nhất của địa phương là hầu hết các thanh niên không thực hiện lệnh khám sơ tuyển, khám tuyển đều không có mặt tại địa phương nên chỉ có thể lập hồ sơ chứ không xử phạt được.

Thượng tá Vũ Đăng Khoa, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự huyện Kim Thành cho biết trước ngày 22.7.2022 việc xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu được thực hiện theo Nghị định số 120/2013/NĐ-CP ngày 9.10.2013. Tuy nhiên, từ ngày 22.7.2022, việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực này thực hiện theo Nghị định số 37/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 120/2013/NĐ-CP. Ưu điểm của Nghị định 37 là mức xử phạt vi phạm hành chính được nâng lên rất nhiều, tính răn đe cao như phạt từ 10-12 triệu đồng đối với hành vi không có mặt đúng thời gian hoặc địa điểm kiểm tra, khám sức khỏe mà không có lý do chính đáng (quy định cũ phạt tiền từ 800.000-1,2 triệu đồng); phạt tiền từ 30-40 triệu đồng đối với hành vi không có mặt đúng thời gian hoặc địa điểm tập trung ghi trong lệnh gọi nhập ngũ mà không có lý do chính đáng (quy định cũ phạt tiền từ 1,5-2,5 triệu đồng). Hành vi gian dối nhằm trốn tránh thực hiện lệnh gọi nhập ngũ sau khi đã có kết quả khám tuyển sức khỏe nghĩa vụ quân sự đủ điều kiện nhập ngũ theo quy định bị phạt tiền từ 40-50 triệu đồng; phạt tiền từ 50-75 triệu đồng đối với hành vi không chấp hành lệnh gọi nhập ngũ…

Tuy nhiên, để lập hồ sơ và xử phạt được một trường hợp vi phạm rất khó. Ngoài việc các trường hợp không có mặt tại địa phương thì thủ tục thiết lập hồ sơ, quy trình xử lý phức tạp, nhiều khâu, nhiều bước, cần sự tham gia của nhiều cơ quan liên quan. Năm nay, mức xử phạt cao hơn nên thẩm quyền xử phạt theo nghị định mới cũng phức tạp hơn. Trước đây, trường hợp không thực hiện lệnh khám sơ tuyển do cấp xã thiết lập hồ sơ, Chủ tịch UBND cùng cấp ra quyết định xử phạt. Từ ngày 22.7.2022, các trường hợp không thực hiện lệnh khám sơ tuyển do cấp huyện ra quyết định xử phạt nên quy trình lâu hơn rất nhiều.

Theo thượng tá Nguyễn Quang Thành, Trưởng Ban Quân lực, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, mùa tuyển quân năm 2023, qua sơ tuyển tỷ lệ thanh niên tham gia khám trong toàn tỉnh đạt 93% so với lệnh điều khám. Số còn lại các địa phương sẽ thực hiện phát lệnh khám trực tiếp cấp huyện. “Các trường hợp này, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh chỉ đạo các địa phương quản lý, giám sát chặt chẽ. Những trường hợp có biểu hiện chống, trốn, gia đình không hợp tác trong việc giáo dục, vận động con em, sẽ thực hiện lệnh thiết lập hồ sơ, tham mưu cấp có thẩm quyền xử lý nghiêm theo quy định. Chúng tôi cũng đề nghị chính quyền các cấp tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, giáo dục để nhân dân hiểu đúng Luật NVQS”, thượng tá Thành nói.

TRƯƠNG HÀ